یکی از این قطعات سنسور اکسیژن است که وظیفه بسیار مهمی را بر عهده دارد آن هم پایش وضعیت دودهای خروجی و ارائه اطلاعات به کامپیوتر خودرو است تا ترکیب درست سوخت و هوا توسط آن صورت بگیرد.
سنسور اکسیژن نخستین بار در دهه 60 میلادی توسط آقای رابرت بوش توسعه داده شد اما نخستین حضور آن در صنعت خودروسازی در سال 1976 و خودرو ولوو 240 صورت گرفت. علت آن بارش باران‌های اسیدی در کالیفرنیا بود که صنعت خودرو را بر آن داشت تا فکری به حال این وضعیت کرده و میزان آلایندگی خودروها را کاهش دهند.
سنسور اکسیژن چیست؟
سنسور اکسیژن با نام سنسور لامبدا هم شناخته میشود و در بازار به نام سیم اکسیژن هم شناخته میشود. سنسور اکسیژن معمولا در منیفولد دود نصب میشود و میزان اکسیژن گازهای خروجی از اگزوز را اندازه گیری می‌کند. اندازه گیری این مقدار به کامپیوتر خودرو اجازه می‌دهد تا بهترین نسبت ترکیب سوخت و هوا اعمال کند.
استفاده از سنسور اکسیژن در سال 1996 در جهان، سراسری شد و تمامی خودروهای مدرن به این سنسور مجهز هستند. بد نیست بدانید بسیاری از خودروها یک یا دو سنسور اکسیژن دارند اما برخی از آنها حتی تا 4 سنسور اکسیژن هم در خود گنجانده‌اند اما تنها یکی از آنها وظیفه اصلی را بر عهده دارد.
سنسور اکسیژن به کامپیوتر خودرو وضعیت نسبت ترکیب سوخت را اطلاع می‌دهد. اگر نسبت اکسیژن به کل ترکیب و یا حجم آن کم باشد اصطلاحا ترکیب در حالت غلیظ و اگر این نسبت بالا و یا حجم اکسیژن زیاد باشد، اصطلاحا ترکیب در حالت رقیق قرار دارد. این سنسور از جنس اکسید زیرکونیم دراثر برخورد مولکولهای اکسیژن ولتاژ را تولید می‌کند. این ولتاژ جایی بین 0.1 تا 0.9 ولت است. اگر ولتاژ بین 0.1 تا 0.45 باشد، ترکیب در حالت رقیق و اگر بین 0.45 تا 0.9 باشد ترکیب در حالت غلیظ (غنی) است.
علت‌های خرابی سنسور اکسیژن
خرابی سنسور اکسیژن دلایل مختلفی دارد که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم.
1. نسبت نامناسب اختلاط سوخت و هوا
اگر ترکیب سوخت و هوا در وضعیت مناسبی قرار نداشته باشد، سنسور اکسیژن آسیب می‌بیند. ترکیب نشدن درست سوخت و هوا به دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد از جمله خرابی سوزن انژکتور (پودر نکردن سوخت)، خرابی سنسور map و عملکرد بد کوئل.
2. وجود رسوب ضدیخ در اگزوز
این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که واشر سرسیلندر موتور خراب شده و نیاز به تعمیر و تعویض داشته باشد. در این صورت محلول موجود در سیستم خنک کننده وارد اتاق احتراق و از آنجا وارد اگزوز شده و موجب خرابی سنسور اکسیژن میشود.
3. وجود سرب و یا سیلیس در داخل بنزین
استفاده از سرب در بسیاری از کشورها ممنوع است اما همچنان در برخی مناطق جهان شاهد استفاده از سرب در بنزین هستیم. سرب علاوه بر مشکلات و بیماری‌هایی که برای انسان ایجاد می‌کند، می‌تواند در خرابی سنسور اکسیژن هم نقش داشته باشد.
4. استفاده از افزودنی‌های تقلبی
استفاده از هرگونه افزودنی تقلبی می‌تواند آسیب‌های جدی به موتور وارد کند و در این بین، سنسور اکسیژن هم به دلیل حساسیت بالا در اثر وجود مواد تقلبی آسیب می‌بیند. بهتر است به هنگام خرید هرگونه افزودنی یا مکمل دقت زیادی داشته باشید و به هیچ وجه از افزودنی‌های تقلبی استفاده نکنید.
نشانه‌های خرابی سنسور اکسیژن
1. روشن شدن چراغ چک
این اتفاق ممکن است در صورت وجود خطای سنسور اکسیژن در حافظه ایسیو (ECU) رخ دهد.
2. بالا رفتن مصرف سوخت
اگر بیش از سایر مواقع به پمپ بنزین مراجعه می‌کنید، ممکن است سنسور اکسیژن عملکرد مناسب خود را از دست داده باشد. در صورتی که نسبت سوخت و هوا مناسب نباشد، مصرف سوخت خودرو شما افزایش می‌یابد.
3. مکث خودرو هنگام شروع حرکت یا گاز دادن
به هم خوردن نظم عملکرد خودرو توسط مالک آن قابل تشخیص است چراکه با عملکرد عادی خودرو آشناست.
4. به هم خوردن ریتم کارکرد موتور در هنگام کارکردن درجا
در صورت مشاهده هر یک از موارد ذکرشده خودرو خود را به تعمیرگاه برده و از وضعیت و عملکرد صحیح سنسور اکسیژن اطمینان پیدا کنید.
منبع:ماشین 3
